Bir çox vətəndaşlar yaşayış evi və ya mənzil almaq üçün ipoteka kreditinə müraciət edirlər. Daşınmaz əmlakın girov predmeti olması isə bu bazarın canlanmasına səbəb olur. Bu sahə üzrə 2024-cü ilin yanvar-mart aylarının statistikasına nəzər yetirək.

Bu barədə Fins.az-a İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətindən məlumat verilib.

2024-cü ilin yanvar-mart ayları ərzində bağlanan ipoteka müqavilələrinin sayı

Bu ilin birinci rübündə ölkəmizdə 16.537 daşınmaz əmlak üzrə ipoteka müqaviləsi qeydə alınıb. Bu, 2023-cü ilin müvafiq hesabat dövrü ilə müqayisədə 1.177 ədəd və ya 6,6% azdır.  

Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlaklar

Azərbaycanda girov qoyulan əmlaklar arasında mənzillər, torpaq sahələri və fərdi yaşayış evləri üstünlük təşkil edir. Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlak isə mənzildir. Belə ki, 2024-cü ilin yanvar-mart ayları ərzində 45.532 mənzil üzrə ipoteka müqaviləsi bağlanılıb. Bu dövrdə girov qoyulmuş 81.762 əmlakdan 16.750-si torpaq sahəsinin, 11.866-sı isə fərdi yaşayış evinin payına düşür.

Daşınmaz əmlak növləri üzrə ipoteka müqavilələri

Əmlak növləri	Müqavilə sayı	Ümumi göstəricidə payı (faizlə)
Mənzil	8249	49,9%
Torpaq sahəsi	4235	25,6%
Fərdi yaşayış evləri	2479	15,0%
Qeyri-yaşayış sahələri	534	3,2%
Qeyri-yaşayış binaları	527	3,2%
Bağ evləri	323	2,0%
Digərlər	190	1,1%
Ümumi	16537	100,0%

Daşınmaz əmlak üzrə ən çox ipoteka müqaviləsi paytaxt Bakıda bağlanıb

2024-cü ilin birinci rübü yanvar-mart ayları ərzində Bakıda 8.244  ipoteka müqaviləsi bağlanılıb ki, bu da ölkə üzrə ümumi göstəricinin 49,8%-ni təşkil edir. Paytaxtdan sonra ipotekanın ən çox dövlət qeydiyyatı Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin tabeliyində “Daşınmaz Əmlakın Dövlət Kadastrı və Reyestri” publik hüquqi şəxsin 4 saylı Abşeron (1.812 müqavilə), 2 saylı Sumqayıt (1.350 müqavilə), 5 saylı Xaçmaz (899 müqavilə) və 3 saylı Gəncə ərazi idarələrində (674 müqavilə) aparılıb. Bu, həmin bölgələrdəki iqtisadi aktivliyin göstəricilərindən biri kimi də qiymətləndirilə bilər.

İpoteka müqavilələrinin sayına görə ərazi idarələri

Sıra №	Ərazi idarələri	İpoteka müqaviləsinin ümumi sayı	Ölkə üzrə göstəricidə payı (faizlə)
1.	1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi	8244	49,9%
2.	4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi	1812	11,0%
3.	2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi	1350	8,2%
4.	5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi	899	5,4%
5.	3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi	674	4,1%
6.	7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi	556	3,4%
7.	10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi	372	2,2%
8.	13 saylı Şirvan Ərazi İdarəsi	331	2,0%
9.	17 saylı Yevlax Ərazi İdarəsi	313	1,9%
10.	9 saylı Qəbələ Ərazi İdarəsi	310	1,9%
11.	11 saylı Şəmkir Ərazi İdarəsi	287	1,7%
12.	15 saylı Tovuz Ərazi İdarəsi	287	1,7%
13.	12 saylı Şəki Ərazi İdarəsi	262	1,6%
14.	6 saylı Beyləqan Ərazi İdarəsi	246	1,5%
15.	14 saylı Şamaxı Ərazi İdarəsi	170	1,0%
16.	8 saylı Cəlilabad Ərazi İdarəsi	165	1,0%
17.	18 saylı Zaqatala Ərazi İdarəsi	149	0,9%
18.	16 saylı Ucar Ərazi İdarəsi	110	0,7%
Ölkə üzrə		16537	100.0%

Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu bölgələr

2024-cü ilin yanvar-mart ayları ərzində ölkədə mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazilər Bakı, Abşeron və Sumqayıtdır. Girov qoyulan mənzillərin 90,7%-i bu üç ərazi idarəsinin payına düşür. Mənzillərin ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 9 saylı Qəbələ (3 müqavilə), 14 saylı Şamaxı (3 müqavilə) və 11 saylı Şəmkir (6 müqavilə) ərazi idarələridir.

Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №	Ərazi idarələri	İpoteka müqaviləsinin sayı	Ölkə üzrə göstəricidə payı (faizlə)
1.	1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi	6023	73,0%
2.	4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi	995	12,1%
3.	2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi	462	5,6%
4.	3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi	245	3,0%
5.	10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi	211	2,6%

Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu regionlar  

2024-cü ilin yanvar-mart ayları ərzində girov qoyulan fərdi yaşayış evlərinin sayına görə də paytaxt Bakı ilk yeri tutur. Bununla belə, bölgələrdə də bu kateqoriya üzrə aktivlik müşahidə olunur. Belə ki, ölkə regionlarında fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazilər 7 saylı Bərdə, 3 saylı Gəncə və 5 saylı Xaçmaz ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardadır.

Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №	Ərazi İdarələri	İpoteka müqaviləsinin sayı	Ölkə üzrə göstəricidə payı (faizlə)
1.	1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi	653	26,3%
2.	4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi	373	15,0%
3.	7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi	245	9,9%
4.	3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi	209	8,4%
5.	5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi	161	6,5%

Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu bölgələr

Hesabat dövrü ərzində ən çox torpaq sahəsinin girov qoyulduğu ərazilər sırasında ilk üçlüyü müvafiq olaraq 5 saylı Xaçmaz, 2 saylı Sumqayıt və 1 saylı Bakı ərazi idarələri tamamlayır. Torpaqların ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 10 saylı Lənkəran (39 müqavilə) və 16 saylı Ucar (46 müqavilə) ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardır.

Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №	Ərazi idarələri	İpoteka müqaviləsinin sayı	Ölkə üzrə göstəricidə payı (faizlə)
1.	5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi	684	16,2%
2.	2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi	683	16,1%
3.	1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi	660	15,6%
4.	4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi	367	8,7%
5.	7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi	243	5,7%

Fuad Mədətov
Fins.az