Finss.az - Rusiya kömür sənayesi sistemli bir böhran yaşayır: ixrac qiymətləri azalır, vergi gəlirləri azalır, subsidiya tələbləri isə artır.

2025-ci ilin I rübündə hasilatın 3% artaraq 111 milyon ton təşkil etməsinə baxmayaraq, mövcud inkişaf modeli artıq köhnəlib. Sənayedə cəmi 150 min nəfər çalışır ki, bu da sektorun tələb etdiyi dəstək həcmi ilə müqayisəyə gəlmir.

Dövlət 2006-cı ildən 2022-ci ilə qədər əsasən ixrac üçün kömürün dəmir yolu ilə daşınmasına 2,4 trilyon rubl subsidiya ayırıb. Bununla belə, şirkət sahibləri sistemli dəyişikliklər təklif etmir və subsidiyalar ölkəyə real sinerji qazandırmır.

Sənayenin inkişafı üçün mümkün istiqamətlər:

Arktika marşrutu: Kömürün Ob, Lena və Yenisey çayları vasitəsilə Şimal dəniz yoluna çıxışı ilə daşınmasının genişləndirilməsi. Məqsəd – dəmir yollarındakı yüklənməni azaltmaq və logistikanı ucuzlaşdırmaq.

Sintetik yanacaq: Aşağı keyfiyyətli kömürün benzin və qaza çevrilməsi texnologiyaları mövcuddur, lakin bu istiqamət yüz milyardlarla rubl sərmayə və 7 ildən çox geri dönüş müddəti tələb edir.

Dərin emal (kömür kimyası): Kömürdən yüksək əlavə dəyərə malik 180-ə qədər məhsul istehsal etmək mümkündür – bu sahə ildə 100 milyon tona qədər kömür istifadəsinə imkan verə bilər.

Enerji istehsalı: Mədənlərin yaxınlığında İES-lərin (istilik elektrik stansiyalarının) yaradılması resursun istifadəsinin effektivliyini artıracaq və artıq emal olunmuş enerji formalarının daşınmasını asanlaşdıracaq.

Dövlət nəzarəti: Mövcud subsidiya sxemi yalnız maaşların ödənilməsini təmin edir, lakin sənayeni inkişaf etdirmir. Milli səviyyədə nəzarət (milliləşdirmə) strategiyanın idarə olunması və modernləşdirilməsi üçün bir yol ola bilər.