Azərbaycanda bir çox əmanətçilər narahatdırlar. Bir-birinin ardınca lisenziyaları ləğv edilən banklara görə qorxu keçirən əmanətçilər, indi də bankların zərər içində olduğu barədə xəbərlər ilə həyacan keçirirlər.

Bəs əmanət yatırdığınız bankın zərər etməsindən narahat olmağa dəyərmi?

Xərclər barədə qeyd edək ki, bankların çoxları səmərəsiz filiallarını bağlayıb işçilərini ixtisar edərək xərclərini xeyli azaldıblar. Yenə sual yarana bilər, bəs xərc də artmayıbsa nə üçün banklar zərər açıqlayırlar?

Məlumatınız olsun ki, bankların zərər açıqlamalarının səbəbi gəlirlərinin böyük hissəsini “Aktivlər üzrə mümkün zərərlərin ödənilməsi üzrə ehtiyatlar”ın yaradılmasına yönəldilməsidir. Qanunvericiliyə uyğun olaraq, banklar, gələcəkdə yarana biləcək kredit və depozit itkiləri üzrə ehtiyat yaradırlar. Belə izah edək: sizin banka yatırdığınız əmanət, başqa bir şəxsə kredit kimi verilir. Əgər bankdan kredit götürmüş borclunun ödəmə qabiliyyəti pisləşərsə və o krediti qaytarmasa bank yaratdığı ehtiyat hesabına itkisini kompensasiya edir. Beləliklə,əmanətçinin vəsaiti itmir.

Bildiyimiz kimi, son illər iqtisadi vəziyyət ürəkaçan deyil. Bankirlər də, bankının mövcud vəziyyətə uyğunlaşması üçün gəlirlərini mənfəət kimi götürmür, ehtiyata ayırırlar.Əgər gələcəkdə, borclular kreditləri geri ödəyəcəklərsə ehtiyata ayrılmış vəsait bankın mənfəətinə aid ediləcək və səhmdarlar həmin vəsaiti dividend kimi götürə bilərlər.

Ayırmalar vergi ödənilənə qədər xalis gəlirlərdən çıxılır və mühasibatlıqda bank xərclərinə aid edilir. Qeyd edək ki, ehtiyatların məbləği bankın kredit portfelinin həcmindən və verilmiş kreditlərin keyfiyyətindən asılıdır.

BANK BU ŞƏKİLDƏ ÖZÜNÜ SIĞORTALAYIR

Aktivlər üzrə mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün xüsusi ehtiyatın olması bankın mənfi hallara qarşı dözümlülüyünü artırır. Ehtiyatlar təhlükəsizlik yastığıdır, buna bir sığorta təminatı kimi də baxmaq olar. Ehtiyatı olan bank gələcəkdə hansısa neqativ hal baş verdikdə ehtiyat pulları ilə mənfi gedişatı dayandıra bilər. Məhz banklar da bu məqsədlə gəlirinin böyük bir hissəsini ehtiyata ayıraraq, özlərini sığortalayırlar.

Qısası, bankların son rüblər zərər açıqlamalarına müsbət tərəfdən baxıla bilər: Bank sizin əmanəti qorumaq və vaxtında geri ödəmək üçün gəlirini ehtiyat kimi yığır.